Źródło: www.krakow.gazeta.pl

W ostatnich latach  obserwujemy pewien trend, który nabiera coraz większego tempa rozwoju i ekspansji. Kierunek, który świetnie wpisuje się w życzliwy nam styl życia związany z filozofią slowlife, slowfood. Polskie winnice i wino, czyli nowy potencjał, który nabiera dodatkowego uroku w warunkach naszego pięknego krajobrazu i który kusząco komponuje się z naszą bogatą kuchnią. Produkt niezwykły i unikatowy, który ma szansę stać się trwałym elementem polskiego pejzażu.

Polskie winiarstwo ma jednak swoje korzenie, których szukać należy aż setki lat wstecz. Najstarsze ślady archeologiczne potwierdzające uprawę winorośli datowane są na ok. X/XI w., znajdowane w Krakowie, Poznaniu, Gnieźnie, Sandomierzu, Płocku. Winiarstwo przybyło do nas wraz z chrześcijaństwem. Pierwsze winnice zakładane były w dobrach kościelnych i książęcych i służyły zaspokajaniu własnych potrzeb. Obszary intensywnej wówczas uprawy winorośli to dolina Odry: Gubin, Krosno Odrzańskie, Zielona Góra. Drugim obok doliny Odry była dolina Wisły: Toruń, Płock, i wspomniane już Kraków i Sandomierz.

Po upadku winiarstwa w Polsce ostatecznie przyczynił się powojenny ustrój socjalistyczny, który doprowadził do likwidacji prywatnych winnic i rozpowszechnienia tanich napojów winopodobnych.

Powolne odradzanie winiarstwa nastąpiło pod koniec lat 80 XX w. Zaś po 2000 r., ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich kilku lat, rozprzestrzeniające się uprawy winorośli i produkcja wina nabrały spektakularnego tempa. Wielu obecnych winiarzy przy wsparciu środków unijnych szkoliło się w winnicach węgierskich i austriackich. Duże zainteresowanie winiarstwem i chęć profesjonalnej produkcji wina spowodowały, że Uniwersytet Jagielloński w 2012 r. otworzył  pierwszy w Polsce kierunek enologia.

Polskie winiarstwo to w większości rodzinnie prowadzone winnice. Wiele z nich to prężne gospodarstwa winiarskie z szeroką gamą usług turystycznych. Oferują zwiedzanie winnicy, przetwórni i piwnic, degustacje i sprzedaż swoich win. Proponują również ciekawe programy edukacji winiarskiej, noclegi i dodatkowe atrakcje turystyczne. Polscy winiarze to ludzie z pasją, którzy chętnie dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. A że winiarskie przedsięwzięcia często zlokalizowane są na terenach urokliwych i bogatych w walory przyrodnicze, kulturowe czy architektoniczne, winna przygoda świetnie łączy edukację ze zwiedzaniem, wypoczynkiem i rekreacją. A dla bardziej wymagających istnieją wysokiej klasy obiekty enoturystyczne.

Winnice rozsiane są po całej Polsce. Można jednak wyróżnić charakterystyczne regiony. Przede wszystkim Zielonogórski ze słynnym Lubuskim Szlakiem Wina i Miodu. Fenomen w skali całego kraju ze względu na najbardziej sprzyjające warunki klimatyczne. Dolnośląski, Sandomierz i okolice, otoczenie Janowca i Kazimierza Dolnego. Coraz prężniej działa Małopolski Szlak Winny z winnicami w większości skupionymi w okolicach Krakowa i Tarnowa. Podkarpacie (duże skupisko wokół Jasła), które w ostatnich latach nadało tempo rozwoju polskiemu winiarstwu. Ale nawet pojedyncze przypadki w mniej sprzyjających warunkach  północnej i północno-wschodniej Polski. Często winiarze nawiązują do tradycji i zakładają winnice w miejscach pierwotnej uprawy winorośli.

W Polsce udają się szczepy mieszańcowe, nie jest to winorośl właściwa, tylko wyselekcjonowane krzyżówki, które wytrzymują nasze polskie warunki glebowe i klimatyczne oraz są odporne na choroby grzybowe. Odmianą winorośli, która świetnie znosi nasze warunki jest seyval blanc. Zaraz po nim kolejne białe szczepy: bianca, aurora, hibernal, solaris, johanniter, muszkaty oraz jutrzenka, jedyna polska odmiana.

Dla odmian czerwonych mamy mniej sprzyjające warunki. Wynika to z dłuższego okresu dojrzewania winogron; w jesieni mamy mało słońca i przychodzą przymrozki, które kończą żywot winorośli. Winiarze sadzą jednak dużo nowych odmian i eksperymentują. Z odmian czerwonych: rondo, regent, maréchal foch, léon millot, cabernet cortis

Wiele winnic sięga także po vitis viniferę,  biały riesling, chardonnay, traminer, pinot gris,  czerwony pinot noir, zweigelt, dornfelder. W polskich warunkach klimatycznych to trudna i bardziej ryzykowna uprawa, tym bardziej udane wino zasługuje na uznanie.

Wino to siedlisko, odmiana i człowiek, jego decyzja co do stylu wina. Aby docenić specyfikę polskich win i polskie osiągnięcia, należy wiedzieć, że winiarze robią wino w trudniejszych warunkach klimatycznych, niesprzyjających przepisów i procedur prawnych. Pomimo tych ograniczeń szybko się uczą i osiągają sukcesy, w tym także na międzynarodowych konkursach winiarskich.

Autorka tekstu: Tatiana Mucha